Eskiçağlardan Ortaçağlara Doğuda ve Batıda Farmakoloji Çalışmaları ve Veba Salgınları

İnsanoğlunun yeryüzünde varoluşundan itibaren yaratılışı nedeniyle akıl, ruh ve bendeni ile ilgili sağlık sorunlarıyla karşılaştığı aşikârdır. Bu durumun doğal sonucu olarak zaman zaman maruz kaldığı hastalıklardan kurtulmak maksadıyla çeşitli ilkel tedavi yöntemlerine başvurmaya başlamıştır. Bu arayışın bir sonucu olarak uzun soluklu zaman dilimi içerisinde bazı hastalıkları iyileştirmeye yarayan çeşitli bitkisel, hayvansal ve madensel droglar keşfedilmeye başlanmıştır. Bu süreci, ilkel şekliyle Farmakoloji kültürünün doğduğunu ortaya koyan bir aşama olarak kaydetmek gerekir. Bu süreç ve barındırdığı ilkel denemeler, aynı zamanda tıp ve tababetin insanoğlu tarafından keşfini de simgelemektedir. İşte o günden beri tıp ve tababet ve bunların ikizi olan Farmakoloji kültürü birbirinin devamı şeklinde günümüze kadar gelişimlerini sürdürmüşler ve bundan sonra da sürdürmeye devam edeceklerdir. Eskiçağlardan Ortaçağların sonuna dek devam eden veba salgınları ise uzun zaman doğuda ve batıda yaşayan insanları derinden etkilemiş ve binlercesinin ölümüne, büyük kitlelerin acılar çekmesine ve telafisi mümkün olmayan büyük maddi kayıplara sebep olmuştur. Bu dönemlerde büyük, orta ve küçük ölçekli onlarca veba salgını meydana gelmiş, ancak yapılan yoğun tıbbi çalışmalara rağmen insanlığı adeta perişan eden bu hastalığın bir türlü tedavisi gerçekleşememiştir. Bu veba salgınlarının insan telefatı bakımından en korkunç olanlarından birisi şüphesiz ki M. S. 6. Yüzyılın ilk yarısında başlayan ve Bizans imparatoru Jüstinyan’ın bu hastalığa yakalanması sebebiyle “Jüstinyan Veba Salgını” olarak adlandırılan salgın hastalıktır. Diğeri ise M. S. 14. Yüzyılın ilk yarısında ortaya çıkan ve doğuda ve batıda binlerce insanın ölümüne sebep olan “Kara Ölüm” veba salgınıdır. Bu iki büyük evrensel veba salgını yanında zaman zaman doğuda ve batıda baş gösteren onlarca bölgesel çaplı veba salgınları da meydana gelmiştir. Bütün bu veba salgınları dönemlerinde hastalığa maruz kalan devletlerin sağlık kuruluşlarında görev yapan tabip ve Farmakologlar yoğun tedavi yöntemlerine başvurmuşlar ve başta tiryak denilen bileşik ilaç olmak üzere birçok drogu denemeye çalışmışlardır. Ancak bu yoğun çabalar çağımıza gelene kadar veba salgınlarını tamamen ortadan kaldırmaya yetmemiştir. Yazarın ve Arkeoloji ve Sanat Yayınevi’nin, eserin zevkle okunması temennileriyle…